Alışkanlıktan sabah yine aynı saatte kalktım, yapmam gerekenleri yapmaya koyuldum, Kıl Oldum Abi şarkısı eşliğinde mekik ve şınav çektim, koyu kahvemi içtim, onun dışında ne yapmam gerektiğini bir türlü akıl edemedim. Banyoya gidip aynaya baktım bir süre, ayna söylerdi belki. Saçım sakalım birbirine karışmıştı, beyazlar her zamankinden fazlaydı, yaşımı ortaya çıkarıyorlardı, durup durmadık yere Azrail’i huylandırıyor gibiydiler. Ayna gerçekten de bir tokat gibi çarpmıştı suratıma bugünkü görevimi. Sokağın başındaki berbere git. Bebek yüzlü ol da öyle çık karşıma! Emrin olur canım.

Camından içeriye şöyle bir göz atınca dükkanın önünde sap gibi kalakaldım. Kimseler yoktu. Televizyon açıktı, melül melül bakışlarıyla Türkan Şoray kaplamıştı duvarı. Sıra olmadığından beklememe gerek kalmayacaktı ama aşırı talep eksikliği verilecek hizmete dair olumlu emarelere işaret etmiyordu. Pekâlâ yakın istikbalimde korkunç bir tıraş sinsice beni orada bekliyor olabilirdi. Vaz mı geçseydim diye aval aval düşünürken adam televizyondan aniden çevirdiği yüzünü bana döndü, Türkan Şoray’ın davetkar bakışlarını ödünç almış hâlde karşıma dikilmişti. Artık içeri girmemek asla mümkün değildi.

Kanımca kastrasyon kompleksi Freud’un dediği gibi sünnetle değil berber deneyimiyle başlar. Seri bir şekilde minik kafasının üzerinden şaklaya şaklaya geçen makas zavallı çocuğu acımasızca hadım eder. Artık geri dönüş yoktur. Artık geri dönüş yoktu. Hoşgeldin, dedi. Kahverengi deri koltuğu gösterdi. Boynuma beyaz önlüğü iliştirdi. İşlem başlamıştı. İyice kısalt usta, dedim. Olmaz, az kısaltayım ki yine gelesin, der gibi sırttı.  Ayna yine karşımdaydı. Son bir kez saçıma sakalıma baktım, içimden acıklı bir sesle elveda dedim. Elveda.

O da terk edilmişti. Devamlı müşterisinin artık gelmediğini, devamsızlık yaptığını söylüyordu. Pandemi başlar başlamaz ayakları kesilmişti. Pandemi bahane olmuştu – marketlere, alışveriş merkezlerine, barlara, lokantalara gidiyorlardı hâlâ, ama iş berbere gelince, virüs de virüs diye tutturuyordu pezevenkler… Açıkça söyleselerdi ya yüzüne, para vermek istemiyoruz sana diye. Yemezdi. Karılarına kestiriyorlardı. Mesela karşı apartmandaki hırbonun faullerine bak, sağı solu farklı uzunluklarda, yamuk yumuk tıraşla insan içine çıkıyor bir de iblis. Şimdi anlıyordum sırıtışının nedenini. Yine geleceğime inanamıyordu bir türlü, yediği darbelerden canı çıkmıştı, kırk yıllık müşterilerini kaybetmişti, benim gibi nereden kopup geldiği belli olmayan bir yabancının dönebileceğine inancı yoktu. Umuyordum ki, bu önyargılı güvensizliği tıraş kalitesine olumsuz yansımasın. Tek başımayım, kendim zaten kesemiyorum saçımı, dedim, berberi motive etmek için. Bunu der demez, ensemdeki makasın ritmine başka bir renk geldi. Vaadime inandırmıştım galiba, kendimle içten içe gurur duydum.     

Kucağımda tedricen artan hoş bir ağırlık hissediyordum. Kül rengi kıllarım öbek öbek beyaz önlüğümün üzerine düşüşüyorlardı. Berber sessizliğe gömülmüştü. İşine konsantre olmuştu diye umuyordum. Bir kukla sanatçısı ustalığıyla kafama ve çeneme yön veriyordu. Bazen abanarak yapıyordu bunu, kafamın üstüne basan avucuna, itişlerine, çekişlerine çaresizce teslim olmuştum. Makasın rutin şıkırtısı canımı sıkmaya başladığından, konuşacak bir şey aradım. Ruhuma ektiğim sosyal mesafenin uzunluğu henüz ölçülemiyordu. İnsan içine çıkmadığımdan normal biri gibi konuşma yetimi kaybetmiştim. Aklıma Russell’a –  yaptığı bir röportajda ihtiyar hâlinin babaanneme çok benzediğini gördüğüm Russell’a – atfedilen berber paradoksu geldi. Bir kasabada saçını kesemeyen herkesin saçını kesen bir berber yaşarmış. Sence kendi saçını keser mi bu berber?, diyerek kıs kıs güldüm. Dondu kaldı. Makası elinden bıraktı. Gereksiz bir gerilimle doldu dükkan. Gülüşümü tuhaflıkla karşıladı. Elbette keser, kendi saçını da misler gibi keser, ama saçını kesemeyen kavatlar ona uğramazsa, ne yapabilir ki? İşte berber paradoksum burada talihsizce sonlanıyordu. Acaba Russell öte dünyadan bizi işitse ne yapardı, İngilizliğinden mütevellit gıcıklığıyla, saçma çok saçma, deyip geçerdi herhalde, diye düşündüm. Russell gibiler için doğrular vardı, yanlışlar, bir de üzerinde konuşmaya bile değer olmayan saçmalıklar. Fakat gündelik hayatın kıyısına uğrayamayan soyut mantıksal çıkarımları berberimin şahitliğinde dumura uğramıştı işte. Asıl saçmalığın daniskası sensin moruk demeye yeltenirdim, ama rahmetli babaannemi anımsattığından, kırıcı bir söz edip de saygıda kusur edemezdim. Mecburen hıncımı berberin vefasız müşterilerine boşalttım. Nasıl bir dünyaya geldik, şu sosyal mesafelerini kısalttıkları tek şey azgınlık, dedim. Kafasını salladı.   

Aynayı enseme tuttu. Eline sağlık usta ve görüşmek üzere dedim, giderken. O anda gözleri yine melül bir hâl aldı. Bir daha o dükkâna ben de uğramadım. 

Uzun zamandır uzak yollardan sabırsızlıkla beklediği manitası, namüsait hava koşullarını bahane ederek son anda gelmekten vazgeçmişti. O, hiç istifini bozmaksızın, Cumartesi akşamı için planladığı üzere lazanya pişirmeye koyuldu. Market alışverişini önceden yapmıştı. Yine de emin olmak için buzdolabına baktı. Lazanya için gerekli bütün malzemeler tamamdı. Malzemeleri mutfak tezgahına koydu. Ocak, tencere, tava, fırın, bıçak, rende, hepsi hazır ve nazırdı. Fakat her nasılsa, bir türlü lazanya yapamıyordu.

Bilmediği bir günah mı işlemişti? Tanrıya veryansın etti:

“Keşke dilediğim yerine gelse
Tanrı özlediğimi bana verse!
Anlayamadığım büyük işler yapıyorsun
Her şeye gücü yeten Tanrım, sen de görüyorsun ya
Her malzemem tamam, neden lazanya yapamıyorum?”

Tanrı artık çok yorulmuştu, Cumartesi hariç haftanın kalan tüm günlerinde dinleniyordu. Şabat gününde ise dünya durumlarına şöyle üstünkörü bir bakıyor, günü genelde kahkaha atarak geçiriyordu.  

Kahramanımızın kulağına ilahi alemden şöyle bir ses erişti:

“Dur da düşün Tanrı’nın şaşılası işlerini
Kendini haklı çıkarmak için beni mi suçlayacaksın?
Sana verdiğim aklını kullan, ey zavallı kulum!”

Akıl mı? Akıl bu konuda doğrusu hiç bir işe yaramıyordu. Kahramanımız feryad-ı isyanına devam ediyordu. Buna karşılık Tanrı’nın bu zavallı kulunun düştüğü duruma binaen bitmek bilmeyen kahkahalarından bıkıp usanan Şeytan devreye girmek zorunda hissetti kendini.  

Yusyuvarlak sıcacık hatlarını açıkta bırakan kırmızı bir elbise giyinmiş, endamı lezzetli buruk şarap tadında cilveli bir hanım donunda beliren Şeytan’ın çaldığı kapıyı açınca, gördüğü kösnül manzaradan nutku tutulan kahramanımızın aklı o anda işte tamamen gidiverdi. Aklı bir kenara bırakınca, nihayet şimşekler çaktı üzerine, aydınlanıverdi: Eksik olan lazanyaydı! Lazanya olmadan lazanya yapılamazdı, elbette… Bunu gören Tanrı şöyle bir homurdanarak uykuya daldı.

Eline tıraş makinesini aldı, yeni tanıştığı zeytin gözlü beyaz peynir kıvamında bacaklı genç kız sakalını keserse çok daha yakışıklı olacağını söylemişti ona. Bir hülyaya kaptırdı kendini. Düşününce onun gözüne girebilir, sakalın gitmesiyle birlikte kızla arasındaki yaş farkı da azalabilirdi hem.

Bir süredir takıldığı, gününü gün gecesini gece ettiği, sarı boyalı saçlı delikli Kars gravyerini andıran uzun bacaklı iki çocuklu dul olgun kadın ise sakalının ona çok yakıştığını söyleyip duruyordu.

İlk jilet darbesinde, aklına olgun kadınla olan ilişkisini bozuyor olma tehlikesi düştü: Öyle ya, ya tıraş sonrası çocuk suratlı olup da onun ilgisini kaybederse? Fakat artık çok geçti. Sakalı bir miktar incelmişti bile… Burada bıraksa olurdu.

Fakat genç kızın yağlı beyaz peynir ve zeytin kıvamındaki duru güzelliğini hayal edince, makinenin sakalını bir kat daha arşınlayıp daha da inceltmesine engel olamadı.

Sakalına son darbeyi indirmeye çok az kalmıştı ki, Kars gravyerinin imgesinde beliren düşsel şehvete karşı koyamadı, hemen oracıkta oportünizmin bataklığına teslim olup, orta bir yol bulmak kurnazlığından medet umarak, en azından bıyığını bırakmaya karar verdi. Tabii onunla birlikte çenesinde dudak altında bir tutam kıl bırakmayı ihmal etmeyerek.

Gel zaman. Git zaman. Genç zeytin gözlü beyaz peynir bacaklı güzel kız ona yüz vermedi. Edepsiz alaycı bir tavır takınarak hem de. Hatta sanki bırakmış olduğu şu bıyığı kıza geçici bir süre uğramıştı da, kız o bıyığın altından kıs kıs gülmekte idi onu gördüğünde. Başka bir deyimle: Kendi bıyığının altından kendi bıyığına gülünüp geçiliyordu.

Kars gravyeri kıvamında uzun bacaklı boyalı sarı saçlı olgun kadın ise onu yatakta bu hâliyle görünce kahkaha attı. Aslında hiç de kötü bir niyeti yoktu. Pekâlâ, bıyık ve çenede bir tutam kılla kabul edebilirdi onu. Ama bahtsız kahramanımızın incinmiş gururu maalesef bu durdurulamayan kahkahayla iyiden iyiye ayaklar altına alınmıştı. Sinirden çılgına dönerek, köpürerek, bağırıp çağırarak koşarcasına çıkıp gitti adam…

Ağlak bir halde evinde buldu kendini. İlk iş olarak banyoda ayna karşısına geçip, aynada beliren suretine birkaç kez tükürdü. Tükürük bezleri yoruluncaya kadar, tekrar tekrar. İkinci iş olarak makinayı alıp yüzündeki son kılı tüyü almakla kalmadı. Hızını alamayıp kafasını da kazıdı. Sıfıra.    

(i)

yağmur dindiği hâlde, temkini abarttığından olacak, şemsiyesini açık bırakarak dolaşan adamın hikâyesidir.

etrafındaki alaycı bakışlara aldırmaz ama sonunda akıl eder de, şemsiyesini kapar. işte tam o anda fırtına kopar, aniden gökten bir kova su boşalır üzerine.

(ii)

her harfi muntazam yazan tertipli olduğu kadar dikkatli, mükemmeliyetçi yazarın hikâyesidir.

öyle ki yanında hep taşıdığı silgisini bir gün bile kullanmak ihtiyacı duymamıştır, silgiyi hiç eskitmemiştir.

bir gün silgisini kaybeder. ve tam o gün çarpık çurpuk, hatalarla dolu yazmaya başlar. hatalarını silmek için eli istemsiz cebine gider. silginin kaybolduğunu hatırlar.

silgi aslında silmediği sürece, onun yanlışlarını silmeksizin engelleyegelmiştir, diye düşünür.

(iii)

kendisine alınan uzaktan kumandalı arabayı kullanmaya kıyamayan, onu arada odasından getirip bir masada izlemekle yetinen küçük çocuğun hikâyesidir.

bir gün komşunun çocuğuna gösterir arabasını, gururla. söz konusu komşunun çocuğu yanlışlıkla kumandanın düğmesine dokununca, araba masadan hızla aşağıya uçar ve bir tekeri dingilden çıkıp fırlar.

kumanda düğmesine tüm gücüyle bassa da tekerleği eksik araba artık gidememektedir.

eh, araba önceden de gitmiyordu. öyleyse bu vahim olaya üzülmek boşuna değil midir? çocuk bunun farkına varana kadar aradan yıllar yıllar geçecektir.